Φαγιά και μαγειρέματα (Μέρος πέμπτο)

ΕΥΘΥΜΟΓΡΑΦΗΜΑ

Γράφει ο Σταύρος Τραγάρας

Φαγιά και μαγειρέματα (Μέρος πέμπτο)


Κασπακ'νά καυλοπεπερούδια καυτερά (τουρκούδια)

Βλέποντας καθημερινά στην ΥΕΝΕΔ, συγνώμην ΝΕΤ ήθελα να πω, τα επιτεύγματα της εθνικής – σοσιαλιστικής κυβέρνησής μας, σε όλους τους τομείς, και την προσπάθεια για καθολική αναμόρφωση κάθε σάπιας ομάδας αυτής της κοινωνίας, από τους φωτισμένους υπουργούς και το σοφό ηγήτορα πρωθυπουργό μας, αλλά και την κοσμογονική αλλαγή κτιρίου και σήματος, της εξασκούσης το αρχαιότερον επάγγελμα (της ρητορείας εννοώ) εντιμοτάτης αντιπολίτευσης, αισθάνομαι ότι πρέπει να βιαστούμε για να προλάβουμε να αρθούμε στο ύψος της δυσθεόρατης νέας θέσης του σεβαστού μας πολιτικού δεσποτάτου. Οι Λήμνιοι πρέπει να βάλουν χέρι, ή αν θέλουν και πόδι, για να βγούμε από την κρίση, παρουσιάζοντας τις λημνιακές γεύσεις, με νέο μοντέρνο τρόπο, ως είθισται στις αναμορφωτικές ημέρες μας.

Ασφαλαγγόπτα από αμάλιαστα ασφαλαγγούδια γάλακτος

Το μέλλον μας στα θαλασσινά. Αν μη τι άλλο, στη θάλασσα υπάρχει και δροσίτσα. «Σαδώ φωτιά σακεί φωτιά / όπου κι αν πάγω καψαλιά / δε βρίσκω ίσκιο να σταθώ / ούτε δροσά για να χωθώ». Τα γεωργικά εξάλλου δεν αποδίδουν και δεν είναι σε εκτίμηση: «Σταρ και κθαρ και βρωμ και βίκο / άφκο ροβ φακή κι αρβίθια / ούλα κάμτα ένα μπλάστερ / και πατσάλειψε τ’ …απίδια». Γι’ αυτό και ο μαρασμός γης και…καταγής: «Τ’ αλέτερεμ ετσίριασε / και έγιωσε το νι / το χωραφούδιμ χέρσωσε / και η καρδιά μ’ πονεί». Και μετά, η πείνα: «Αδείπεν’το το θκέλιεμ’ / αδείπεν’το το θκο σ’ / απότστ’ η χωραφούδα σ’ / εν’σκός ο βαθρακός».
Το χταπόδι το Λημνιό και δη το Κουταλιανό υπερέχει πανελληνίως. Πριν το μαγείρεμα όμως υπάρχουν πολλά μυστικά στο ψάρεμά του, αφού είναι δυσδιάκριτο και μπορεί κανείς να μπερδευτεί: «Ισταμπάκ περιταμπάκ / τι έναι π’ φαίνεται από κατ / κάτα έναι και μαυρίζ / γή κατούδ και νιαγουρίζ;». Ένα είδος χταποδιού με μακριά πλοκάμια είναι η αλ’δόνα. Έτσι ονομάζουν οι Λημνιοί και το…αιδοίο. Γι’ αυτό μπορεί να υπάρξει παρανόηση. «Η αλ’δόνα σ’ κάμεν’ άλτο / στο γιαλόβραχο κλαδών’ / καμάκα μ’ βαροκόκκαλ’ / στ’ αψλά δε γλατζαρών’». Το χταπόδι όπως ίσως γνωρίζετε, έχει μεγάλες ομοιότητες μορφολογικές και λειτουργικές με το…πουτί. «Το πουτί και το χταπόδ / όσο το χτυπάς απλών’ / χτύπα το να γιν’ αλών’ / κι όσο το χτυπάς μπιμπλών’ / το πουτί μπιμπλών’ ατό τ’ / το χταπόδ τ’ αφεντικό τ’». Η αλ’δόνα χρειάζεται ειδική επεξεργασία πριν το μαγείρεμα, όπως λέει το λημνιό τραγουδάκι: «Την αλ’δόνα σ’ θα σε πιάσω / απ’ ντ χουχούλα να τ’ ζβουρίξω / κι άμα μαλακώσ’ κι ογρύν’ / τη μαχαίρα μ’ θα την μπήξω».

Ουλιός ψτος χωρς το μελάν', από χταπόδ Αγιομπαυλίτκο με Καταλακκ'νό πκροράδκο

Οι ουλοί, οι αυγοειδείς σχηματισμοί μέσα στην κουκούλα του χταποδιού έχουν σύμφωνα με το ποιηματάκι και αφροδισιακές ιδιότητες και μπορεί να ανεβάσουν πολύ το …επίπεδο. «Οι ουλοί απ’ το χταπόδ’ / θέλνε τγαν’ πα’ στς κατσνοπόδ’. / Έχει γλύκα έχει γούλα / ο ουλιός μες στη γκουκούλα. / Ο ουλιός και το γλυκάδ’ / έναι σα τ’ πουτιού το χάδ’. / Μες στο πιάτο οι ουλοί / για πουτί και για σουγλί. / Το χταπόδ’ χωρίς ουλοί / έναι πτι δίχως τσουτσλή». Αυθεντική ιστορία: Πήγε μια εξ Αθηνών Λημνιά κυρία να αγοράσει χταπόδια στην παραλία της Κούταλης, εκεί που έβγαιναν οι βάρκες το πρωί. Αφού ρώτησε διάφορες σάχλες τους ψαράδες, που χαμογελούσαν κάτω από τα μουστάκια τους, έκαμε και την λάθος ερώτηση: «Αληθεύει ότι οι ουλιοί έχουν αφροδισιακές ιδιότητες;». Ο ψαράς δεν κατάλαβε και την κοιτούσε αμήχανος, οι άλλοι ξεκαρδίστηκαν στα γέλια και ένας του ψιθύρισε κάτι στο αυτί. Και τότε αυτός απευθυνόμενος στην γυναίκα με ύφος καθηγητή της λέει: «Άκσε να δγιεις κυρά μ’, βέβαια κάθα φαγί μπορεί να σε βαρύν’ ή να σε λαφρύν’ ανάλογα, αλλά άμα δεν ντον σκώνεται με το ζμπάθγειο τον άντρα σ’, μη ξοδγιάζεσαι άδικα για τς ουλιοί».
Αγαπητοί αναγνώστες χταποδοευτυχείτε και ουλιομπιμπλώνετε.