Κυριακή 25 Σεπτεμβρίου 2011

Η ΜΑΡΟΥΛΑ


ΕΥΘΥΜΟΓΡΑΦΗΜΑ

Γράφει ο Σταύρος Τραγάρας



Διάβασα στο λημνιακό τύπο ότι ο Δήμος Λήμνου θα λάβει περίπου ένα εκατομμύριο ευρώ από το ΕΣΠΑ για ανακαίνιση του κινηματοθέατρου Μαρούλα, μετά από αποδοχή της πρότασης – μελέτης του. Η Μαρούλα είχε ξαναανακαινισθεί εκ βάθρων πριν από δεκαπέντε χρόνια, αλλά εκείνη η…μελέτη είχε ατέλειες. Ο κ Δήμαρχος δήλωσε σχετικά: «Η προσπάθεια που ξεκίνησε για την αναβάθμιση των πολιτιστικών μας υποδομών αποδίδει τους πρώτους καρπούς. Ευχαριστώ τα στελέχη του Δήμου μας που κατάφεραν σε ελάχιστο χρόνο να προετοιμάσουν μια άρτια πρόταση για ένα τόσο σημαντικό έργο». Κατενθουσιασμένος κι εγώ ως Λημνιός για την επιτυχία του Δήμου μας, επιθυμώ να συμβάλω στον παλλαϊκό πανηγυρισμό με ένα παλιό λημνιακό δημώδες άσμα, που χρονολογείται από την τουρκική κατοχή της Λήμνου. Οποιαδήποτε ομοιότητα με σημερινά πρόσωπα ή καταστάσεις είναι εντελώς συμπτωματική.

Η Μαρούλα

Μια τν έχουμ τ’ Μαρούλα μας
κα στ’ Κάστρου το τσιφτλίκ’
ξαξτή εν για τα λούσα τς
κι για το ζαριφλίκ’

Η Μαρλούδα εν σα βαρκούδα
μα για κάβο εχ’ παλαμάρ
τι κι α νέναι ορφαν’δέλα
εχ’ μπαμπά το μπας μουχτάρ

Το μουχτάρ εχ’ πατριγιέλο
τον αγά - μινίστρο εχ’ θειο
δυο τς φορούμ σα μπως τα λένε
α τς το κάμνε το…πρεπό

Μουχταρέλος ζντγιανεύ’ προύκα
κι ο αγάς λυν’ το κατσκάδ
φάτε τώρα για να φάμε
σα μπου ήρτε η δλια αλφάδ

Δις την ώρα τη μπρουκίζνε
τ’ μπαρακόρ την αρφανή
μα ούλο κειν’ πομέν’ αβράκωτ
μο ταντέλα πα στο μνι

Πάρτε γρόσα μελεγούνια
να μπουκώσ’ ο σιν’σιλές
διετσ’ κι αλλιώς πλερών’ στο τέλος
ο κολήγαρος το λεσ’

Μογαλεία κι παλάτια
θέατρο κι μουζική
κι θα χάσνε το λουφούσι τς
γοι Λημνιοί απ’ τν…Αφρική

Τι βελούδα τι ταφτάδες
ποιος θα μληξ στο γκακανό
δυο μπαρμπέρδες μο χρειγιάζντεν
για μαλλί…κι αποκατνό

Και προπάντως τ’ αναγκαίο
ναχ’ χρουσά π’ το χερ δε μπιαν’
να μη ντρέχνε οι μστορήδες
στ’ χέστρα πόναι στο λιμάν’

Αργολάβ εμπόρ χτιστάδες
δλια α πιάσνε απ’ το ταχ’νό
φάμπρικα εν το μνι τς Μαρούλας
τι κι α μοιαζ με καρκαχ’νό

Λήμνος μας έναι σκ’λοβούζα
κι οι Λημνιοί πλούνε τ’ αυγά
στα ζαμάνια μας εν μπιτ’ζμένος
ος δε νεχ’ μπάρμπα αγά

Φτωχό τ’ αρνούδ, πλατγιά γη ουρά τ’
που λεγ’ κι η παροιμιά
αχ κι νάχαμ δυο Μαρούλες
ή ατή τς νάχε δυο μνια.


Λεξιλόγιο

Τσιφτλίκ’ = Τσιφλίκι.
Ξαξτή = Ξακουστή.
Ζαριφλίκ’ = Η αρχοντιά.
Μπας = Ο πας, ο κάθε, ο εκάστοτε.
Μουχτάρς = Ο πρόεδρος του χωριού επί τουρκοκρατίας.
Πατριγιέλος = Ο πατριός.
Το πρεπό = Το πρέπον, το σεξ.
Μελεγούνια = Εκατομμύρια.
Λυν’ το κατσκάδ = Λύνει το κατσίκι. Μεταφορικά, λύνει το πουγγί, δίνει χρήματα.
Ο σιν’σιλές = Το σόι, η σκυλοπαρέα.
Το λεσ’ = Το λέσι, το ψοφίμι, ο παρακατιανός.
Αποκατνό = Το αιδοίο.
Χάνω το λουφούσι μ’ = Χάνω το φως μου, εκπλήττομαι.
Το αναγκαίο = Το αποχωρητήριο.
Μστουρήδες = Μουστερήδες, ενδιαφερόμενοι, επισκέπτες.
Καρκαχ’νός = Ο άγριος αχινός, αλλιώς και οβρεγιός.
Σκ’λοβούζα = Το ζώο που δεν βγάζει γάλα, μεταφορικώς ο φτωχός.
Πλει τ’ αυγά = Πουλά τα αυγά για να ζήσει, ο φτωχός.