Φαγιά και μαγειρέματα (Μέρος δεύτερο)

ΕΥΘΥΜΟΓΡΑΦΗΜΑ



Γράφει ο Σταύρος Τραγάρας

Φαγιά και μαγειρέματα (Μέρος δεύτερο)

Συνεχίζουμε με τις ιδέες για λημνιακές γεύσεις και λημνιακά εδέσματα, με σκοπό την οικονομική άνθηση της Λήμνου, αλλά και της εθνικής μας οικονομίας γενικότερα. Επειδή όμως τώρα πια, όλοι στην Ελλάδα μαγειρεύουν, τα εδέσματα πρέπει να έχουν μια πρωτοτυπία, να φέρνουν κάτι το καινούργιο. Το πτι στιφάδο και τσούτσλο καπαμά, είναι βέβαια κλασική γεύση, όταν όμως συνοδεύεται από μια διαφημιστική καμπάνια, στην οποία θα προβάλλονται οι διαφορές και οι ιδιαίτερες γευστικές αποχρώσεις ανά χωριό, τότε γίνεται πιο ελκυστική. Π.χ. «Το πτι που ψάχνω γω να δγιω / α ψάξω στα χωριά να βρω. / Απή την Πλάκα πλακερό / κι απ’ τη Σκαντάλ’ σκαντάλ’κο / Ζβέρδγια Σαρδές εν αορνό / και το Κορνιώτκο μοιαζ μ’ ορνό. / Απή τν Ατσκή μυρίζ σα σταρ / και στο Πορπούλ τυρένιο / Κούταλ’ κι Μούδρο έναι αρμυρέλ’ / κι στο Γκοντγιά μπουζένιο. / Απ’ το Καρπάσ’ εν τουρλωτό / το Καστερνό αφράτο / Θάνος, Πλατύ, Καλλιόπ, αυγό / καθέρσε το και φάτο». Βέβαια το πτι εκτός από στιφάδο θα μπορούσε να προσφερθεί με την κατάλληλη επεξεργασία και ως γλυκό. «Το πταρούδισ’ το πταρδέλ’ / έναι πιο γυλ’κό π’ το μελ’ / κι όντας θμων’ κι όντας τσουχλίζ / κόμα πιο πολύ γυλ’κίζ». Και μια που μιλάμε για μέλι, υπάρχει και συνδυασμός διαφόρων «γεύσεων» που τα περιλαμβάνει όλα αυτά, όπως μας λέει η λαϊκή λημνιακή σοφία διά του ακολούθου άσματος. «Καφεδέλ’ στο τσεζβεδέλ’ / παραφτέρωσ’ με το μελ’ / ένα τζέγαρο βαρβάτο / και το πτούδισ’ μες στο πιάτο». Υπάρχει και η ποικιλία «πτι κυδωνόπαστο». «Τς Αγγελ’κώς το αγγελ’κό / σα γκ’δωνόπαστο γυλ’κό / σα μελών’ και κιν’κατίζ / τη γκεφάλα τη γκδουνίζ». Το πτι μπορεί να διατίθεται και σε άλλες γεύσεις, όπως π.χ. ο σαμσάς. «Στν αγκελ’σά παγαίν’ς τη σκολ’ / και βαστάς το παρασόλ’ / σουσουμιάγ’ς με παραστόλ’ / το πταρδέλισ’ το τριζάτο / σα σαμσάς εν μες στο πιάτο». Τα μπαχαρικά όπως το κύμινο είναι δυνατόν να κάνουν πολύ γευστικό το αποτέλεσμα. «Αρέζ πολύ ο κύμναρος / που βάζνε στο γκολ’βόζμο / φους στλιζ όπως κι ο πούταρος / να τον ορφάς ολόζμο». Όμως εκτός από γλυκό το πτι μπορεί να μετατραπεί το ίδιο και σε ζαχαροπλάστης. «Άδγειο ήνταν το πουτί / κι έκαμνε γλυκό τς ορνοί».
Πέραν βέβαια της γευστικής πανδαισίας πρέπει να τονίζεται και η θρεπτική σημασία του για τον οργανισμό. «Κολιό να τρως τον Αύγουστο / και πτι ούλο το χρόνο / μη μπαθς αβιταμίνωσ’ / κι εχ’ς κανένα πόνο». Όπως λέει και η παροιμία, τρώγοντας έρχεται η όρεξη, και βαθμηδόν οι νέες γεύσεις θα αντικαταστήσουν τις παλιές. «Το κοματούδ γίν’κε κομάτ / και το κομάτ κομάτα / καλύτερό ’ναι ένα πτουδ / από τυρί, ντομάτα». Ο εκσυγχρονισμός απαιτεί βεβαίως και υπηρεσίες ντελίβερι, ώστε να αποστέλλονται τα δέματα με τα φαγητά αμέσως και με μπιλιετάκι μέσα. «Μέσα σε δέμα σ’ έστειλα / δώρο μες απ’ τη ψχη μ’ / τα δυο τα βζούδια μ’ καπαμά / και λιόπαστο το πτι μ’». Και μετά με μαθηματική ακρίβεια έρχεται η οικονομική άνθηση. «Αχελώνα στο μπαγίρ / πιασ’ το πτισ’ να δγεις χαγίρ».
Αγαπητοί αναγνώστες κατά πως βλέπω, μάλλον θα συνεχίσουμε και στο επόμενο τη γευστική θεματολογία. Εν τω μεταξύ πταροευτυχείτε και μην πουτολαχταράτε.