Στάργια κι αλεύεργια

ΕΥΘΥΜΟΓΡΑΦΗΜΑ

Στάργια κι αλεύεργια



Γράφει ο Σταύρος Τραγάρας

Μεγάλη συζήτηση γίνεται για την αύξηση στην τιμή του ψωμιού και των αλεύρων, ενώ οι αγρότες πούλησαν το στάρι σε εξευτελιστικές τιμές. Είναι λόγω των πυρκαϊών στη Ρωσία, είπε κάποιος. Μα στη Λήμνο πουλήθηκε το στάρι πολύ πριν τις φωτιές, 15 λεπτά το κιλό. Ύστερα πώς επηρεάζουν οι φωτιές στη Ρωσία, τη χώρα μας, που κατά τη ρήση του πρωθυπουργού, είναι ουσιαστικά Νότιος Δανία; Να είμαστε Ανατολικό Τουρκεστάν, μάλιστα. Θα πούμε το ψωμί ψωμάκι είπε ένας άλλος. Πάντως, αν μου επιτρέπετε, υπάρχουν πολλοί τρόποι, παλαιόθεν γνωστοί σ’ εμάς τους Λημνιούς, για να αξιοποιηθούν τα στάρια και τα αλεύρια που παράγει η Λήμνος, εν καιρώ οικονομικής κρίσης, και να είναι ευχαριστημένος και ο κόσμος και η εθνική – σοσιαλιστική μας κυβέρνηση.
Πρώτα πρώτα, «να μη κάντεν σα ντ αλεύερ τ’ απλωμένο» και να μην τους πιάνει αλευροδαιμον’ζμός, αλλά να κουνήσουν λίγο τα χέρια τους. Μπορούνε αντί να αγοράζουν το ψωμί, να κάνουν διάφορες τηγανόπιτες, όπως στη Γερμανοκατοχή. Εξόν από «τγανόπτες», μπορούν να φκιάξουν κι άλλα είδη, όπως πτάρια, πτάρες, πτούδες, πίταρ, πταρούδια, ροδόπτες, τυρουπτούδια, κολοκ’θόπτες, ξεροπτάρια, τσουρέκια, βδουλέρες, μαρμαρίτες, πλακόπτες, κλικούδια, κ.α. Βέβαια πολλές πίτες δεν θέλουν μόνο αλεύρι και νερό και όπως έλεγε και η γιαγιά μου η Βωτώ «η μάνα μ’ ξερ να κάμεν’ πίτα άμα εχ’ αλεύερ και βούτερο» και «κάλλιο πίτα με λαρδί, παρά πίτα μοναχή». Όμως αν υπάρχει φαντασία μπορούν να βρεθούν λύσεις, όπως λέει και το τραγουδάκι: «Τ’ γαδαριού μας τ’ άντερο / χτύπσε πα’ στο πάτερο / α το ψήσομ α το φάμε / γερενέ σπηλ’νάντερο». Μπορεί στις γιορτές να τρώνε «τγανόπτα με το μούστο, ή με το ζάχαρ, ή με το μελ’ ή με τ’ σαλαμούρα, ή με το καβουρμαδέλ’». Με όλα πάει η «τγανόπτα» και οι διάφορες πίτες. Προσοχή όμως «το πτι παγ’ μόνε με τ’ ξερή».
Επίσης όταν είναι κρυωμένοι μπορούν να κάνουν διάφορους τσορβάδες με το αλεύρι και να μη απαντούν όπως στη στιχομυθία: «-Ζαμπούν’ θελ’ς τσορβά;» «-Οχ’ θέλω πτι». Οι πίτες από Λημνιό στάρι έχουν και αφροδισιακές ιδιότητες, όπως λέει και το τραγούδι: «Νάχαμ μια πίτα ροδοψμέν’ / κι ένα κολιό γδαρμένο / και τς δασκαλέρας μας το πτι / απ’ το λουτρό βγαρμένο». Γι’ αυτό λοιπόν: «Φάτε τώρα τ’ πταρούδα σας / πο μέσα ως τα όξω / δεν εχ’ τυρί γή κολοκύθ / μα διν’ ντερμάν’ στο μπόξω». Τα γούστα πάντως ποικίλουν: «Μ’ έφκιαξες τα πταρούδια / στο γκούπαρο ζεστά / μα γω μ’ αρέζ το πτι σ’ / π’ κάται στη μπυροστγιά». Ένας άλλος τρόπος για να αξιοποιηθεί το αλεύρι, περιγράφεται από το παρακάτω τραγουδάκι: «Το πουτί τ’ αλευρωμένο / σα ντο ψαρ το τγανηζμένο / στλίζει ο ντουνιάς κι ο κόζμος / και τς Λενάρας μας ο κώλος». Αγαπητοί αναγνώστες, «πρώτα μας αλευρώσαν κι ύστερα μας φωνάζνε μυλωνάδες». Μπορεί να «παραανάδωκε τ’ αλεύερ» και να «έπιασε το σταρ ασπορδίλια», αλλά εμείς γνωρίζουμε ότι «και το σταρ εχ’ θμο». Πταροευτυχείτε.