Κυριακή 1 Μαΐου 2011

Α ΜΑΖΩΝΟΜ ΤΑ ΠΟΔΑΡΕΛΙΑ ΑΠ' ΤΣ' ΚΟΥΡΕΝ'

ΕΥΘΥΜΟΓΡΑΦΗΜΑ


Γράφει ο Σταύρος Τραγάρας

Ένας Λημνιός παλιάς κοπής, στο άκουσμα αύξησης της ανεργίας, είπε τη φράση: "Α μαζώνομ τα ποδαρέλια απ' τς κούρεν'". Τα δύσκολα χρόνια οι κουρούνες, που τόσο ευδοκιμούν στη Λήμνο μας, επικηρύσσονταν και οι Λημνιοί τις κυνηγούσαν και παρέδιδαν τα πόδια τους στο αγρονομείο έναντι αμοιβής. Σκέφτηκα ότι αυτό το πουλί, που είναι τόσο οικείο σε μας, ...έχει πολλαπλώς παρεξηγηθεί λόγω της ασχήμιας του, ενώ είναι πανέξυπνο, παιχνιδιάρικο και με… χιούμορ. Πλήθος ιδιωματικών εκφράσεων υπάρχουν για την κουρούνα στη Λήμνο. Απολαύστε τες.
* Φαγ’ κουρνούδια αμάλλιαστα = Αυτό απαντούσαμε ως παιδιά στη λέξη «μάλιστα».
* Γυρίζ’ στς κουρνιές. Ή πιθεωρεί τα κουρνοφωλιές = Κάνει μη ανταποδοτική εργασία.
* Δεν έναι κουρούνα, έναι γαγίλα = Δηλαδή σιγά τη διαφορά. Πάντως υπάρχει διαφορά. Η γαγίλα ή κάργια είναι κατάμαυρη και συνήθως τη βλέπουμε κατά κοπάδια, ενώ η κουρούνα είναι μαύρη και σταχτιά και συνήθως ζει σε ολιγομελείς ομάδες.
* Ε π’ να σε βγάλνε οι κουρούνες τα μάτια σ’ = Ψιλοκατάρα.
* Α σε κάμω τ’ χαρανίδα σ’ να πίν’νε οι κουρούνες νερό = Θα σου σπάσω το κεφάλι, θα το κάνω σαν πήλινο τσουκάλι (χαρανί) και θα κατεβαίνουν οι κουρούνες να πίνουν νερό.
* Κειν' φορούμ θα ξαναγαγίλιασε το μνι τς = Για γριά που νεάζει. Δηλαδή: Εκείνη κατά πως φαίνονται τα πράγματα, θα ξαναμαύρισε το μουνί της.
* Κουρνιασμένος = Ο αφηρημένος, ο ξεχασιάρης, ο ψιλοανοϊκός. Και κουρνιασμένη ή κουρούνα η γυναίκα με αυτά τα χαρακτηριστικά. Συνήθως λέγεται για ηλικιωμένα άτομα που έχασαν της σπιρτάδα τους. «Τ’ το είπα, αλλά ο κουρνιασμένος το ξέχασε». « Γέρασε μπλια και κούρνιασε για τα καλά». Κουρούνα λέγεται και η μελαχροινή άσχημη γυναίκα, αλλά και η μαυροφορεμένη γυναίκα.. «Το δεκαπενταύγουστο γεμίζ’ γι’ η αγκλησά κουρούνες».
* Οι στραβές οι κουρούνες με το φεγγάρ’ βόσκνε = Για τους άχρηστους που βρίσκουν ευκαιρία για…μάσα.
* Φοβερίζ’ τς κουρούνες. Ή κάμεν το σκιάστρο για τς κουρούνες
= Λέγεται για τον άσχημο.
* Αμ τι θα κάμ’ ο κούρναρος, αηδονέλια; = Έλα ντε, κουρνούδια θα καμ. Κατά τον μπαμπά και τα παιδιά.
* Ε π’ να φάνε οι κουρούνες το ψοφίμι σ’ = Κατάρα.
* Αρχίσαν κι έρχιεντεν οι κουρούνες = Δηλαδή κάποιος ετοιμάζεται να πεθάνει.
* Κουρνοφαγωμένο = Γεμάτο τρύπες σαν το καρπούζι που το έχουν τσιμπήσει οι κουρούνες.
* Η κουρούνα δε ψειρίζ για καλό το γάδαρο = Γι’ αυτούς που καλοπιάνουν κάποιον, ενώ έχουν απώτερο σκοπό την εκμετάλευση.
* Τον ξετσμουριάζ σα ντ γκουρούνα τα πρόβατα = Για κάποιον που τον περιποιείται υπερβολικά και ψεύτικα η γυναίκα του.
* Χορεύ’ σα ντο κούρνο που ετοιμάζεται να κλασ’ = Για το Γώργο, όταν χορεύει ζεϊμπέκικο και τσακοπηδά.
* Ποια έναι τα τρία κακά τς Λήμνος; Οι κουρούνες, οι ασφάλαγκες και οι Θανιώτες. Ζητώ συγνώμην από τους Θανιώτες, αλλά έτσι λένε οι μαργάνηδες από τα άλλα τα χωριά. ...
* Το καλύτερο σύκο το τρώγ' ο στραβοκούρναρος. Δείτε ποιοι έχουν τις πιο όμορφες γυναίκες και θα καταλάβετε.
* Δε θα σε ταγίζω σα ντον στραβοκούρναρο. Πάντως δεν νομίζω ότι τον τυφλό κούρνο τον ταγίζουν οι άλλες κουρούνες. Μάλλον θα τον τσιμπούνε μέχρι να ψοφήσει. Όπως ακριβώς γίνεται και στους ανθρώπους.
* Τάγ’ζε το Κούρνο, να σε βγάλ' τα μάτια...(αχαριστία). Από το Δημήτρη Γεωργαντή εκ Κάσπακα. Και το παρακάτω από τον Γεωργαντή:
* Καλώς τον τον κουρνόγαλο. Μιά πολύ συνηθισμένη προσφώνηση . Περιπαιχτικά, ώς σπάνιο είδος, τόσο σαν το...γάλα του κούρνου. Τα κουρνούδια...τα κακόμοιρα, ελλείψει "ψεύτικων"... γίνονταν "παιχνίδια" στα χέρια των παιδιών... Κουρν', κουρούνες, γαγίλες. Καθημερινές αποχρώσεις του μαύρου, σε κείνους τους αστραφτερούς ουρανούς της Λήμνου του τότε...Έτσι για να τονίζουν τη καθαρότητά τους...
* Κρακ κρα κρα = Εγώ βρε σας το είπα τούτο.


Γαγίλα (Οι φωτογραφίες είναι του Γιάννη Καζόλη).


Κουρνοζεμπεκιά.


Σκέφτομαι να της προσφέρω ένα σμαράγδι. Λες να τη ρίξω;


Πόσο ακόμα θα μας μειώσει τη σύνταξη ο Κουτρουμάνης άραγε;


Το καλύτερο σύκο το τρωγ' ο στραβοκούρναρος.


Πέσαν σα τς κουρούνες στο σταρ.


Και έρχεται και το ενιαίο μισθολόγιο.


Άντε τώρα να κάνεις όνειρα για μια...ρόδα.


Είμαι λίγο νάρκισσος, τι να κάνουμε;


Χέζε ψηλά κι αγνάντευε.


Ήρτε η τρόικα σα ντο μαυροπετρίτ. Ξου ξεν'.


Πώς να χτυπήσεις κανένα γκομενάκι μ' αυτή την κουρούνα δίπλα σου;


Για καλό δε ξετσμουργιάζ η κουρούνα τα πρόβατα.


Εις το όνομα του μνημονίου, αμήν.

1 σχόλιο:

Ανώνυμος είπε...

polla apo ayta ta elege h giagia mu...na sai kala


-z-