Τρίτη 11 Ιανουαρίου 2011

Φαγιά και μαγειρέματα (Μέρος τρίτο)

ΕΥΘΥΜΟΓΡΑΦΗΜΑ

Γράφει ο Σταύρος Τραγάρας

Φαγιά και μαγειρέματα (Μέρος τρίτο)



(Ήμερος αχ'νός και πεταλ'δέλα απ' τν Αγιαθύμ)

Οι προτάσεις για την ανάδειξη λημνιακών γεύσεων θα συνεχισθούν και σ’ αυτό το άρθρο. Σκοπός, η ενίσχυση της λημνιακής αλλά και της εθνικής οικονομίας. Όλοι πρέπει να συνδράμομε την εθνική – σοσιαλιστική κυβέρνησή μας, ου μην αλλά και την εντιμοτάτη αντιπολίτευση, στην προσπάθειά τους να αποτελειώσουν το έργο που άρχισαν. Σήμερα θα ασχοληθούμε με τα θαλασσινά, τα οποία έχουν και μεγάλη σχέση με τη λαχτάρα που περνούμε. Όπως θα έλεγε και ο κ. αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, προς τους….διορισμένους κοπρίτες: «Όντας τάτρωγες τα ψάρια / ήσνε γέλια και καμάρια / τώρα π’ τάβαλες μες στ’ γκούπα / σκίζεσαι τι έναι τούτα». Καθόλου δεν συμφωνούμε λοιπόν να ρίχνουν τα βάρη στους πολιτικούς για τη σημερινή ξεφτίλα, συγνώμην τη δύσκολη περίσταση ήθελα να πω, καθόσον η διακυβέρνηση της χώρας είναι όπως το σεξ. Αλληλοεξυπηρέτηση. «Εγώ σε ξεμπερέτ’σα / εσύ με ξεμπερέτ’σες / κι οι δυο τη δλια μας κάμαμ / όμορφα ξεμπερτ’κά / καλό χοζμέτ μας πόμνε / τι είχαμ και τι χάσαμ / τ’ τζόχα ή τα ραφτκά;»
Παραδοσιακά οι Λήμνιοι έτρωγαν θαλασσσινά, που αφθονούν στην πατρίδα μας. «Ξεν’σκωμένε και κολλ’μένε / τσιργιαζμένε κι χναζμένε / ήβγα τσάρκα στο λιμάν’ / εχ’ σουπιές με το μελάν’ / εχ’ κι λουτσ’ με το κεφάλ’ / φάγε μύδια φάγε στρείδια / φάγε κι τ’ Γιωργάκ’ τ’…απίδια / να ντανιάγ’ς να παραγκώγ’ς / μη ντεζάρς και παραδώκ’ς». Γιατί, τι θέλει ο άνθρωπος; Απλά πράγματα όπως έλεγε και ο συχωρεμένος ο γερο-Σκαναβής από τις Σαρδές: «Παρέα μέχιρ το ταχ’νό / απόψε τάχουμ ούλα / το ζγουρ στο γαζοντενεκέ / και χαδ στο πτι απ’ τ’ μπούλα». Βεβαίως πέραν της παραδοσιακής προσέγγισης χρειάζεται και η… ανάπτυξη όπως λέει και ο έτερος Καππαδόκης, ο κυρ Αντωνάκης. Το θέμα βεβαίως είναι λεπτό και χρειάζεται λεπτές….χειρονομίες, συγνώμην χειρισμούς ήθελα να πω, γιατί έτσι που είναι εξασθενημένος ο οργανισμός από την επανίδρυση του κράτους που μας εφάρμοσαν και τώρα από την αναμόρφωση, δεν ξέρω αν θα αντέξει να μας ρίξουν και μια…ανάπτυξη. «Η Αντωνιά η μουζαβίρα / πότε λάσκα πότε βίρα».


(Αγιαρμολαδίτκος γιαλόψωλας, ή αγγλιστί cucumber)

Επανερχόμαστε στο θέμα μας. Το πιάτο «πτι στ’ θαλασσάρεμ» είναι μια ξεχασμένη γεύση και νομίζω πρέπει να επανέλθει. Η πεταλίδα, το γνωστό οστρακοειδές, ασχέτως αν οι άθλιοι βωμολόχοι Λημνιοί ονομάζουν έτσι και το αιδοίον, μπορεί να προσφερθεί σε διάφορες συνταγές με πιο γευστική την «πεταλίδα ωμή ορφχτή και γλειφτή», καθότι όπως λένε και οι συμπατριώτες «ξερς τι ζμι θα νεχ’ τούτεν’ η πεταλ’δάρα;». Η πεταλίδα δεν τρώγεται μόνον ωμή, αλλά και σε…βράση, όπως λέει και η παλαιά συνταγή: «Το πεταλίδ σαν έχει βρασ’ / θελ’ γλήγορα γεμάτ’ζμα / γιατί θε να απολοργιάν’ / θα κρυγιώσ’ και θα ξερχάν’». Βεβαίως υπάρχει και η φράση στα λημνιακά «πλει πεταλίδες», που σημαίνει «συνουσιάζεται επί χρήμασι», γι’ αυτό χρειάζεται προσοχή μήπως γίνει παρανόηση, αν και μερικοί πολύ τολμηροί στις επιχειρηματικές κινήσεις θεωρούν ότι αυτό το δεύτερο, είναι η μόνη μας λύση για να βγούμε από το οικονομικό αδιέξοδο. Η πεταλίδα πέραν της γευστικής απόλαυσης έχει και άλλες ιδιότητες, όπως εύστοχα αναφέρει το λαϊκόν άσμα: «Πεταλ’δέλα πεταλ’δίζ / κι απαλά ζγοκυματίζ / την αχ΄λάρα ποσκεπάζ / και τη γυλ’κομερεμδίζ». Η πεταλίδα είναι πάντως δύσκολο «τσισίτ» και θέλει τρόπο, από το ψάρεμά της μέχρι το φάγωμα, όπως λέει το τραγουδάκι: «Κανέ μαχαίρ δε μπόρεσε / ν’ ανοίξ τη μπεταλ’δέλα τς / μα σαν ο μαύρος μπρόβαλε / κειν’ αν’ξε τα πορτέλα τς».
Αγαπητοί αναγνώστες, τελειώσαμε για σήμερα και μην «πεταλ’δίζ το ματ σας» για άλλα. Στο επόμενο. Πεταλ’δοευτυχείτε, «από παν ως κατ».

2 σχόλια:

Φυρί-φυρί είπε...

Γιατρέ μου, μόλις τώρα ανακαλύπτω την γαστροπολιτικη συνταγογραφία σου και εκπλήσσομαι πάραυτα. Δηλώνω απο τούδε αναγνώστης αναμμένων συνέχεια. Καλές εμπνεύσεις.

Ανώνυμος είπε...

opos panta korifaio...t's γλιαρεψα ligo ts'aχενους τωρα... :-)))



.z.