Ιστορική αναδρομή του καπνίσματος (Μέρος έκτο)

Γράφει ο Σταύρος Τραγάρας

Οι πρώτοι γνωστοί καπνέμποροι που πούλησαν τσιγάρα ήταν οι Messrs H Simmons από το Piccadilly και Bacon Bros από το Cambridge που προσπαθούσαν να ασχοληθούν με αυτού του είδους την επιχείρηση από το 1851.
Το πρώτο εργοστάσιο παγκοσμίως που παρήγαγε τσιγάρα με μεθόδους μαζικής παραγωγής ήταν στην Αβάνα της Κούβας από τον Don Luis Susini που αντικατέστησε τις χειροκίνητες μηχανές με ατμοκίνητες.
Η πρώτη μάρκα τσιγάρων που κατασκευάστηκαν στη Βρετανία ήταν τα Sweet Threes, που κυκλοφόρησαν το 1859 από τον Robert Peacock Gloag, ιδιοκτήτη ενός μικρού εργοστασίου στο Deptford Lane, στο βόρειο Λονδίνο. Ο Gloag ήταν χορηγός στις τουρκικές δυνάμεις κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Κριμαία (1853-1856), κάτι που ήταν κατά ένα πολύ μεγάλο μέρος υπεύθυνο για την δημοφιλία του τσιγάρου στην Ευρώπη.
Η πρώτη μάρκα τσιγάρων που πουλήθηκε σε κουτιά από χοντρό χαρτί με το μοντέρνο “push up” άνοιγμα ήταν τα Wills’ Three Castles το 1892. Προηγουμένως τα πακέτα των τσιγάρων ήταν γενικά χάρτινα και το περιεχόμενο εύκολα συνθλίβονταν. Το Μάιο του 1931 τα Craven Α ήταν η πρώτη μάρκα τσιγάρων που πουλήθηκαν σε πακέτα τυλιγμένα με σελοφάν
Το 1865 η Αυστριακή Regie εισήγαγε το «διπλό τσιγάρο». Ήταν τρεις φορές περίπου μεγαλύτερο από τα σημερινά τσιγάρα, καπνίζονταν και από τις δύο μεριές και κοβόταν στα δύο πριν αναφτεί. Έγινε εξαιρετικά δημοφιλές και την επόμενη χρονιά 16 εκατομμύρια πουλήθηκαν στην Αυστρία πριν ανοιχτεί ο δρόμος για το μονό τσιγάρο καλύτερης ποιότητας. Την ίδια χρονιά η Κάρμεν του Prosper Merimee έγινε η πρώτη γυναίκα στη λογοτεχνία που κάπνιζε τσιγάρα και τα πουλούσε κιόλας.
Ένα εργοστάσιο των Wills χτίστηκε στο Bristol το 1871 και ένα των Player στο Nottingham το 1888. Ο λόρδος Frederick Hamilton έγραφε ότι πριν το 1870 όταν τα τσιγάρα μισιούνταν και η πίπα θεωρούνταν ανείπωτα χυδαία δεν έβλεπε να καπνίζονται παρά μόνο πούρα.
Το κάπνισμα των τσιγάρων που άρχισε στο Λονδίνο μιμήθηκε στη Βόρεια Αμερική, όπου η κατασκευή και η πώληση των τσιγάρων έγινε μια από τις πιο σημαντικές βιοτεχνίες στις ΗΠΑ- πολύ καιρό μετά τον επιτυχημένο γύρο των τσιγάρων στην Ευρώπη δια μέσου της Νότιας Αμερικής.
Οι πρώτες κάρτες τσιγάρων εμφανίστηκαν στην Αμερική νωρίς το 1880, φτάνοντας στη Βρετανία δέκα περίπου χρόνια αργότερα. Οι πρώτοι Αμερικάνοι κατασκευαστές ήταν μία φίρμα που ονομαζόταν Alan και Ginter ,ενώ οι πρώτοι στην Αγγλία κατασκευαστές ήταν μία φίρμα με το όνομα Glove. Στις περισσότερες περιπτώσεις κυκλοφορούσαν σε σετ των 50.
Για τον επόμενο μισό αιώνα ή και περισσότερο χιλιάδες παιδία μη καπνίζοντα, κυρίως αγόρια, έφτιαχναν συλλογές καρτών, που τις έπαιρναν από τους γονείς τους και είτε αντάλλασσαν τις διπλές με άλλες είτε χτυπώντας μια κάρτα σε άλλες απέναντι σε ένα τοίχο. Το πρώτο παιδί που θα χτυπούσε μια κάρτα θα έπαιρνε τρεις καινούργιες και επιπλέον όλες που είχαν χαθεί και είχαν πέσει στο πεζοδρόμιο.
Κουπόνια τσιγάρων δόθηκαν πρώτα με τα Kinnear’s Handicap Cigarettes το 1901 και στους νικητές δίνονταν μία δωρεάν εβδομάδα στο Παρίσι. Η πρώτη φίρμα που έδινε εμπόρευμα σε αντάλλαγμα με κουπόνια ήταν η Ogden’s. Τα κουπόνια σταμάτησαν στον πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, ξανακυκλοφόρησαν από τη Black Cat το 1926, απαγορεύτηκαν το 1933 και επέστρεψαν από την Kensitas το 1956.
Ήταν επίσης το 1901, όταν την αντικαπνίστρια μονάρχης της μεγάλης Βρετανίας, η βασίλισσα Βικτώρια, τη διαδέχτηκε ο γιος της, ο Εδουάρδος ο 8ος, ένας μεγάλος καπνιστής. Η Βικτώρια προσπάθησε να καπνίσει το 1870
1908. Η πώληση τσιγάρων σε άτομα κάτω των 16 στη Βρετανία γίνεται παράνομη.
Σε κάθε εποχή από την πρώτη εμφάνισή του κάθε μεγάλος πόλεμος ακολουθούνταν από μια τεράστια αύξηση στο κάπνισμα του καπνού. Ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος (1914-1918) δεν ήταν εξαίρεση και μέχρι την αιματηρή του κατάληξη αν υπήρχε κάποιος από τα εκατομμύρια των στρατιωτών που δεν κάπνιζε όταν άρχισε, δεν υπήρχε κανείς μέχρι το τέλος του.
Οι αξιωματικοί αναγνώριζαν την αξία του καπνίσματος σαν ένα μέσο να καταπνίγουν το φόβο των στρατιωτών τον οποίο συνεχώς αντιμετώπιζαν. Για το στρατιώτη το τσιγάρο έγινε η πανάκεια για τα άγχη του πολέμου (και μετά της ζωής τους, γενικά) και γίνονταν κάθε προσπάθεια να εξασφαλιστεί η συνεχής του παροχή.