Τα παιχνιδέλια

ΕΥΘΥΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΣΕ ΛΗΜΜΝΙΑΚΗ ΔΙΑΛΕΚΤΟ

Τα παιχνιδέλια

Το μπαλιό καιρό τα παιδέλια παίζαν παιχνίδια μες στα σοκάκια, όπως ήνταν τα σάκαλα, η κρυφτσάνα, οι αμάδες, ο κουτσομπλούκος, ο τρίκος τρίκος καβαλίκος, κι άλλα, μη σας ζαλίζω κιόλας. Οι μεγάλ’ παίζαν σκαμπίλια στο γκαφενέ χρον’κής, όπως ντ μπρέφα και ντ μπάστρα και τς αποκριγιές ντύνταν μτσούν’, όπως τν αρκούδα και ντ γκαμήλα.
Τώρα όμως, τς σμερνοί τς καιροί, δε μπαίζνε τα χορκούδια, αλλά τα παχνίδια τα παίζνε οι μογάλ’ μόνε που δεν έναι τα παλιά παιχνίδια αλλά καινούργια και έχνε μαθέ και παράξενα ονόματα. Ένα τέτοιο παιχνίδ το λένε «συνέδριο». Τούτο μαθέ το συνέδριο δε ντο παίζνε κατευτείας, αλλά το κουβεντιάζνε μήνες πιο μπροστά, ότι και καλά δεν αδειάζνε τώρα, αλλά τον Οχτώβερ παράδειγμα, που έναι παχιές οι μύγες, ε τότες θα το παίξνε το παιχνίδ’. Και γυρίζνε σα ντα κουπούκια κάτ’ ντεμπέλαρ π’ δεν έχνε δλειά να δγιούνε, στς τηλεοράσες και στα ράδια και διαλαλούνε το παιχνίδ’ συνέδριο. Έναι σε λένε θαυματουργό παιχνίδ’, κάμεν’ θαύματα όπως εκειές τς εικόνες που κλαίνε μαθέ βυσινάδα. Σε τούτο μαθέ το συνέδριο δίν’νε λέγ’ δλεια στο γκόσμο π’ δεν έχ’ δλεια και παράδες σε κειν’ π’ δεν έχνε παράδες. Όντας με τα πολλά αρχίζ’ το παιγνίδ’ μαζεύντεν απ’ ούλα τα μέρ’ στν Αθήνα ένα τσούρμο σαχανογλύφτες, δικολάβ’ αγράμματ’, ούλα τα ναι τα ναι και τς αλεπούς ο κώλος. Μαζεύντεν σε ένα γήπεδο γιατί δε τς χωρεί καμιά κάμαρα και δεκεί τς αφεξών’νε, τρώνε και πίν’νε τζαμπαρία για καμιά βδομάδα, κάμνε μάξος που μαλών’νε, αλλά κάστλα και στα καταψέμματα, παιχνίδ’ για, κι ούλο μλούνε σα ντα κομμένα κεφάλια και σε λέγ’ με τούτα τα σάλια μπάλια και τς καυκιές πορδούκλικ’ θα φκιάσνε τν Ελλάδα, που έναι μαθέ χαλασμέν’. Αφού δώκνε αγέρα στο γκώλο τς και ξεβαρεθούνε, στο τέλος τσαπτσαρίζνε παλαμάκια ένα διαβόλ κορμί, μια μανιαγούδα π’ τον έχνε για μπροστότραγο, κι ύστερα φέγνε για τα σπίτια τς αφού έχνε μπουλαντίσ’ απ’ το φαγί κι έχνε πγιει ένα νταντάν’.
Ένα άλλο μαθέ παιγνίδ’ το λένε «ταυτότητες». Οι παίχτες γίντεν δυο ομάδες. Στη μια αρχηγός έναι ένας γενάτος και χοντρός που φορεί ράσα, Θεμ σχώρα με, και κάμεν’ και καλά ότι έναι δεσπότς. Γυρίζ’ σα ντον αμπολαρτό το γάδαρο κι αλλάζεται για καυγά, ανεπαπαρδώνεται ότι και καλά τον μλα ο θεός, τον πιάν’νε τα κλέματα σα τ’ πτάνα τη γναίκα, καμπαρντίζεται σα ντο γκούρκο ότι κειος έναι κι άλλος δεν έναι, ανεχτώνεται ούλο το γκόζμο κι ανεπλιέται τον αρχηγό απ’ τν άλλ’ ομάδα, που έναι ένα σμαδεμένο κοντό αθρωπέλ, που άμα κλάν’ με το συμπάθειο σκών’ σκούν’. Εκειό το φακακάρ το κοντέλ’ κάμεν’ το καλό και το αγαθό, αλλά απ’ το μούτρο φαίνεται τι μαργάν’κο και ψακιάρκο έναι. Το κοντό το μπανταντό δεν απαντά σ’ εκειόν που κάμεν’ το δεσπότ’, αλλά κάμεν’ που δε ντο νιάζ’ κι ότι και καλά ότ’ και να λέγ’ ο άλλος δε ντον δίν’ σημασία γιατί έχ’ άλλες σκοτούρες, παράδειγμα τον έχ’ πιάσ’ ξύζα στα καλαμπαλίκια τ’ μετά συγχωρήσεως. Φωνάζ’ ο γενάτος ο χοντρός σα να τον μπατήσαν πα’ στο καρύδ’, χασκογελά το αθρωπέλ’ σα να τον λέγ’ «έννοια σ’ βαραράκ βαραράκ φωνάζ’ ο βαθρακός, πίσω έχ’ η αχλάδα το ατζμπίδ’». Κι ούλα τούτα γίντεν γιατί λέγ’ σε ένα χαρτούδ’ που το λένε ταυτότητα, ο χοντρός θέλ’ να γράψ’ απάν’ ένα «ΧΟ» κι ο κοντέλιας δε θέλ’. ΧΟ και ξερό ψωμί φωνάζ’ ο χοντρός, ΧΟ ΧΟ ΧΟ τον τσουρντίζ’ το μπανταντό και τον κάμεν’ Τούρκο. Πίσω απ’ το χοντρό ακλουθούνε κάτ’ αγιολάτες και βαστούνε αναμμένες λαμπάδες και αγιόξλα και φοβερίζνε τς άλλ’ ότι και καλά θα πάνε σντ γκόλασ’, να τα καζάνια αρχίσαν και χοχλακίζνε. Και δεκεί που οι αγιολάτες έχνε πάρ’ το απάν’ το χέρ’, βγαίν’ απ’ τς άλλ’ ένας αψλοντιντίλος που τον λένε Σηφουνάκ’ κι έχ’ μαθέ μια στομάτα μογάλ’ σα φούρνο και τς αρχίζ’ τα σκολιανά και τς σέρεν’ όσα σέρεν’ η φροκαλιά και τς τζοχαπιάζ’ τόσο πολύ π’ τς κάμεν’ για το άλας. Ο χοντρός κάμεν’ λίγο σα πίσω, αλλά πάλε ετοιμάζεται για καυγά, ακονίζ’ τροχίζ’ φωτιοκάβ’ για όντας θα νέρτ’ ραστ το πράμα. Εδιέτς παίζεται τούτο το παιχνίδ’.
Ένα άλλο παιχνίδ’ το λένε «χρηματιστήριο». Έναι σα ντο «μπαπά» κειο το παιχνίδ’ που φωνάζ’ ένας «δωνά ο παπάς, κεινά ο παπάς, πού έναι ο παπάς», μόνε που εδώ ο παπατζής έναι ένας απατεώνας που τον λένε Γιάννο και αβανταδόρ’ έναι κάτ’ κλέφταρ’ σελέμδες που κάμνε το γκύριο και λένε ότι τάχαμ έναι μογάλ’ς πάπιας αυγά, υπουργοί, εκδότες, οικονομολόγ’. Ο αρχιπαπατζής ο Γιάννος κάμεν’ παιχνίδ’ κερδίζνε ας πούμε οι αβανταδόρ’ και τρέχνε οι αχμάκ’δες και αγκμπούνε τα φραγκούδια τς και τα χάν’νε. Η διαφορά απ’ το γκανονικό παπά έναι που στο παιγνίδ’ χρηματιστήριο οι χαμέν’ και χαντακωμέν’ έναι πολλοί σα ντον άμμο τς θάλασσας και τα φράγκα που χάν’νε πάλε έναι σα ντον άμμο τς θάλασσας. Κι ότι ενώ στο γκανονικό παπά η αστυνομία τς τρέχ’ τς απατεώνες, στο παχνίδ’ χρηματιστήριο η αστυνομία ζγών’ τς χαμέν’ ότι και καλά χρωστούνε κι άντε να χαθούνε τα κοπρόσκ’λα. Ύστερα ο Γιάννος κάμεν’ το Γερμανό, αλέμ σοφά κι α δε ψοφά, χών’ μες τ’ βρακοζώνα τ’ το μπαρά να τον μοιραστεί με τα ταρίφια τ’ κι αρχίζ’ να μαλών’ τς χαμέν’ ότι έναι χαζοί και κοπροβελήδες κι άμα δε νογούνε να μην ανεκατεύντεν, κι ότι δε ξαδιαντρέμπντεν κομματούδ’ που παραπονιέντεν κιόλας, κι άντε να γιαλίσνε το γιαλαμά τς, κι άντε τώρα να ξύσνε κλιες να κάμνε μαχραμάδες. Μ’ άλλες κουβέντες γάτος γαμεί γάτος νιαγουρίζ’ που ήλεγε κι η γιαγιά μ’ η Βωτώ με το συμπάθειο κιόλας, ή αλλιώς, δε φτάν’ π’ κουντλάς μόνε σε λένε κι ώχα βόδαρε.
Με τούτα και με τούτα περνούνε το γκαιρό τς και κάμνε τ’ κόζεμ τς ξανοστιές εκείν’ που παίζνε τα παιχνίδια τα ξεροτρόχαλα. Στν αρχή οι αθρώπ’ δε τς δίναν και πολλή σημασία, αλλά το πράμμα παραγίν’κε, ξύν’σε μπλια το γιαλί, μπεζέρσε ο κόζμος σε λέγ’ εν’σάφ’. Το τελευταίο το παιχνίδ’ που δε ντο παίζνε ακόμα, αλλά όπως σε βλέπω και με βλέπ’ς θα το παίξνε, το λένε «κοντοστέλ’». Τούτο παίζεται έτσενάς: Αρπάζ’ ο κόζμος από ένα κοντοστέλ’ και τς καθίζ’ ούλ’ τούτεν’ τς μούτσαρ’ και τς κερχανατζήδες στο ρεντίδ’ και τς κάμεν’ ντ μπατνίτσα τς να πίν’νε οι κουρούνες νερό. Να και τούτεν’ να και τν άλλ’ τς κάμεν’ νταβούλ’ απ’ το ραβδί για να δγιούνε τ’ κώλε τς ντ ντρύπα με το συμπάθειο. Αμάν μπλια.